Ανάλυση του Θοδωρή Κορωναίου για τον πρωτογενή τομέα στο Νομό Πρέβεζας σε πρόσφατη εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ .

Ο κ. Κορωναίος ανέφερε:

«Ο Νομός Πρέβεζας, ο τόπος μας, είναι ένας από τους προικισμένους θα μπορούσαμε να πούμε Νομούς ως προς την παραγωγή αγροτικών, κτηνοτροφικών και αλιευτικών προϊόντων ενώ από Υπηρεσίες υπάρχουν ΔΑΟΚ, Νομαρχιακή μονάδα ΟΠΕΚΕΠΕ και ΚΕΠΠΥΕΛ.

Στις εκτάσεις του παράγεται ελαιόλαδο και ελιές, εσπεριδοειδή, Οπωροκηπευτικά με παράδοση όπως η τομάτα Πρέβεζας , σιτηρά, όσπρια και κτηνοτροφικά φυτά αρίστης ποιότητας και διατροφικής αξίας. Οι χορτολιβαδικές εκτάσεις προσφέρονται για βόσκηση σε ζώα που παράγουν υψηλής ποιότητας γάλα και κρέας. Μελισσοκομία υπάρχει τόσο στα πεδινά όσο και στα Ορεινά του Νομού ενώ ο Αμβρακικός Κόλπος που αγκαλιάζει την πόλη και το Ιόνιο που βρέχει από τα Δυτικά το Νομό παρέχουν παραδοσιακά όστρακα και αλιεύματα μοναδικής γεύσης που είναι στενά συνδεμένα με τις αναμνήσεις των επισκεπτών ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Όλος όμως ο παραπάνω διατροφικός πλούτος που τόσο απλόχερα πρόσφερε η φύση και βοήθησε στην προκοπή των Κατοίκων παλαιότερα κυρίως, παρ΄ ότι συνεχίζει να παράγεται μειωμένος βέβαια, όπως σε όλη τη Χώρα έτσι και εδώ δεν επιφέρει το ανάλογο οικονομικό αποτέλεσμα.

Εξάλλου σε εθνικό επίπεδο από το 2009 έως το 2014 έχουν χαθεί 80.000 θέσεις εργασίας στον πρωτογενή τομέα, ενώ το γεωργικό οικογενειακό εισόδημα το 2013 ήταν το μισό από αυτό του 1993.

Ενδεικτικό της εγκατάλειψης είναι ότι στην περιοχή της Μπόΐδα - Μαυρή από τα 18.000 στρέμματα του αναδασμού φέτος καλλιεργήθηκαν μόνο τα 6.000, δηλ το 1/3 με τάση περαιτέρω μείωσης τα επόμενα χρόνια.

Είναι πολλοί οι λόγοι και ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν μερικοί:

• Μικρό μέγεθος και πολυτεμαχισμός γεωργικής γης.
• Η γήρανση του Αγροτικού πληθυσμού.
• Απουσία Αγροτικής πολιτικής και σχεδιασμού.
• Ανυπαρξία συστήματος γεωργικών εφαρμογών.
• Ανυπαρξία κατευθυνόμενης γεωργικής έρευνας και απουσία συνεργασίας μεταξύ ΥΠΑΑΤ και ιδρυμάτων έρευνας.
• Χαμηλό επίπεδο κατάρτισης γεωργών.
• Οι περιορισμένες επενδύσεις τόσο οι ιδιωτικές όσο και οι δημόσιες σε υποδομές (αγροτικοί δρόμοι κλπ). Το Ταμείο Αγροτικής επιχειρηματικότητας με κεφάλαιο 253 εκ δεν έχει βοηθήσει αφού έχει εγκρίνει σε 1 χρόνο δάνεια 9 εκ περίπου και έχει εκταμιεύσει μόνο μερικές χιλιάδες €…
• Η εξάντληση και υποβάθμιση των πόρων (έδαφος , νερό κλπ)
• Η παραγωγή προϊόντων κυρίως μερικής προστιθέμενης αξίας και η ανυπαρξία πιστοποίησης αυτών παρά το γεγονός ότι, ενδεικτικά το ελαιόλαδο που παράγεται σε ορισμένες περιοχές του Νομού είναι προϊόν Γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ)
• Η διάθεση και εμπορία : Υπάρχει παρεμβολή, μεταξύ του παραγωγού και του καταναλωτή, πολλών κρίκων της εμπορικής αλυσίδας (Ο.Π. ή μεσίτες - χονδρέμποροι - λιανέμποροι - μανάβηδες). Το αποτέλεσμα είναι η μεγάλη διαφορά τιμής (ψαλίδα) παραγωγού καταναλωτή (1 προς 5 κατά μέσο όρο ενώ στην Ε.Ε. είναι 1 προς 2,5) η καθυστέρηση των πληρωμών και η αύξηση της επισφάλειας. Επιπλέον, παρατηρείται απώλεια της σχέσης μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή. Ενδεικτικά η τομάτα Πρέβεζας έχασε πλέον μεγάλο μέρος από την καλή φήμη και την προτίμηση που απολάμβανε στην αγορά.

Η διάθεση είναι εξαρτώμενη κυρίως από τις παλαιές δομές εμπορίας με την απουσία υγιούς αγροτικού συνεργατισμού – ομάδων παραγωγών κλπ. Υπάρχουν 3 συνεταιρισμοί με αντικείμενο την εμπορία των Κηπευτικών στην Πρέβεζα, ένας Αγελαδοτροφικός μαζί με την Άρτα (αγελάδες γαλακτοπαραγωγής) και ο Αλιευτικός συνεταιρισμός Πρέβεζας. Δεν υπάρχει ΕΑΣ αφού έχει πτωχεύσει κυρίως λόγω κακής διαχείρισης.

Παρουσίαση των κύριων καλλιεργειών και προϊόντων του Νομού καθώς και των κυριοτέρων προβλημάτων συνοπτικά:

1. Ελαιοκομία:

Η ελαιοκαλλιέργεια έχει εξαιρετική σημασία για το Νομό. Σε κάποιες περιοχές υπάρχει παράδοση 3 αιώνων. Σήμερα σε μια έκταση 70.000 στρεμμάτων (60.000 στρέμματα ελαιοποιήσιμες και 10.000 στρ. επιτραπέζιες)

Ελαιόλαδο

Η κυρίαρχη ποικιλία για παραγωγή ελαιολάδου είναι η Λιανολιά (ή Λαδοελιά) Κερκύρας (ή Πρέβεζας) και ακολουθούν η Κορωνέικη. Εκτός από τις ελαιοποιήσιμες ποικιλίες στην έκθλιψη ελαιολάδου οδηγείται και μεγάλο μέρος της επιτραπέζιας ποικιλίας Κονσερβολιά (Χονδροελιά).

Η παραγωγή ελαιολάδου φθάνει τους 2.500-3.000 τόνους και εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες και την παρενιαυτοφορία των δέντρων.

Προβλήματα καλλιέργειας ελιάς

1. Σε κάποιες περιοχές, η μέθοδος συγκομιδής με φυσιολογική καρπόπτωση σε δίχτυα όπως και ο τρόπος και ο χρόνος αποθήκευσης μέχρι την έκθλιψη, υποβαθμίζουν την ποιότητα του ελαιολάδου. Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι κατά βάση το προϊόν πωλείται χύμα στους τελικούς καταναλωτές ή σε χονδρεμπόρους.

2. Εσπεριδοειδή

Σήμερα καλλιεργούνται περίπου 6.000 με 7.000 στρέμματα στο Νομό κυρίως πορτοκάλια ναβαλίνες, μανταρίνια κλημεντίνες και λεμόνια ευρηκα , Αδαμοπούλου κλπ.

Αδύνατα σημεία εσπεριδοειδών:

• Το γεγονός ότι οι ποικιλίες εσπεριδοειδών είναι βραχείας περιόδου συγκομιδής και δεν καλύπτουν τη ζήτηση εκτός περιόδου, το δε φυτικό κεφάλαιο είναι μεγάλης ηλικίας και δεν έχει γίνει αποτελεσματική αναδιάρθρωση τα τελευταία χρόνια.
• Δεν υπάρχουν μονάδες παραγωγής χυμού και περαιτέρω τυποποίησης - συσκευασίας τελικού προϊόντος χυμού.
• Αρκετές από τις υφιστάμενες αγροτικές εκμεταλλεύσεις - επιχειρήσεις δεν είναι πιστοποιημένες.
• Το δίκτυο άρδευσης - στράγγισης είναι παλιό και ανεπαρκές. Η λειτουργία των ΤΟΕΒ λόγω ελλείψεως επαρκών οικονομικών πόρων δεν καθίσταται δυναμική και αποτελεσματική σε ότι αφορά τη συντήρηση του υφιστάμενου αρδευτικού και στραγγιστικού δικτύου.

3. Κηπευτικά

Υπό κάλυψη: Η έκταση των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων είναι 1.500 στρ. με επίκεντρο τη Δημοτική Ενότητα Πρέβεζας. Την τελευταία εικοσαετία η έκταση στην

Πρέβεζα έχει παραμείνει σχεδόν σταθερή με βασικά προϊόντα την τομάτα (73%) και το αγγούρι (16%) που καλλιεργούνται συνήθως 2 φορές το χρόνο.

Υπαίθρια: Καλλιεργούνται 2.000 στρ. περίπου με βασικά προϊόντα την πατάτα, τομάτα, φασολάκι, καρπούζι, πεπόνι, πιπεριά, μελιτζάνα, σταυρανθή, μαρούλι και άλλα φυλλώδη λαχανικά.

Προβλήματα καλλιέργειας κηπευτικών

• Η γεωργική γη είναι αρκετά περιορισμένη. Γη πολύ υψηλής παραγωγικότητας χρησιμοποιήθηκε αφειδώς για οικισμούς, οικόπεδα, δημόσια κτίρια, δρόμους κλπ. και η τιμή αυτής που απέμεινε είναι πλέον απλησίαστη για τους αγρότες.
• Υφαλμύρωση του αρδευτικού νερού. Η υπεράντληση και η κακή χρήση του νερού οδήγησε στην πτώση του υδροφόρου ορίζοντα και την αύξηση της αλατότητας.
• Θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις παλιές ή και με ελλιπή συστήματα. Παρά το σχετικό εκσυγχρονισμό της τελευταίας 20-ετίας με αντικατάσταση παλαιών θερμοκηπίων «τολ τύπου Πρέβεζας» με καλύτερες μονάδες, σημαντικές ελλείψεις υπάρχουν ακόμα στα συστήματα εξαερισμού, θέρμανσης και δροσισμού. Ειδικά η θέρμανση με το πανάκριβο πετρέλαιο κίνησης και χωρίς επιστροφή του ΕΦΚ κρίνεται ασύμφορη.
• Η διαλογή και τυποποίηση είναι ελλιπής ή και ανύπαρκτη.
• Τα μέσα συσκευασίας είναι κακής εμφάνισης και δεν αναδεικνύουν το προϊόν, ενώ επαναχρησιμοποιούνται χωρίς τον απαραίτητο καθαρισμό τους. Τα προϊόντα πωλούνται ανώνυμα.

4. Όσπρια

Σε όλη το Νομό καλλιεργούνται περίπου 2.000 στρ. με όσπρια και η μεγαλύτερη έκταση βρίσκεται σε 4 χωριά του Δήμου Πάργας (Φανάρι). Στην πεδιάδα Φαναρίου υπάρχει άφθονη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, καλό επιφανειακό νερό και με την απαραίτητη εκμηχάνιση της καλλιέργειας (σπορά, συγκομιδή, καθαρισμός και τυποποίηση) η καλλιέργεια των οσπρίων μπορεί να επεκταθεί και να καλύψει μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της Ηπείρου ή και της χώρας.

Και εδώ προβλήματα μπορούν αν αναφερθούν το υψηλό κόστος παραγωγής και η έλλειψη πιστοποίησης των προϊόντων

5. Αροτραίες καλλιέργειες

Τα κτηνοτροφικά φυτά αποτελούν την επικρατέστερη καλλιέργεια των αρδευόμενων εκτάσεων του Νομού και καταλαμβάνουν περίπου 85.000 στρέμματα. Τα κυριότερα είδη που καλλιεργούνται σ’ αυτές είναι ο αραβόσιτος(30.000 στρέμματα) για καρπό και ενσίρωση και η μηδική(40.000) για σανό. Σε αρδευόμενες εκτάσεις σε μικρή πάντως κλίμακα καλλιεργούνται ετήσια τριφύλλια, σόργο αλλά και άλλα είδη ως τεχνητοί λειμώνες.

Προβλήματα:

• Το υψηλό συνολικό κόστος παραγωγής κυρίως λόγω της υψηλής τιμής των πετρελαίου και των εισροών.
• Η μη ορθολογική χρήση εισροών όπως το νερό άρδευσης που σε αρκετές περιπτώσεις, λόγω του κόστους άντλησης, επιβαρύνει σημαντικά το κόστος.
• Οι μεγάλες διακυμάνσεις τιμών, κυρίως στα δημητριακά, που δυσχεραίνουν τον προγραμματισμό.

6. Μελισσοκομία

Η μελισσοκομία είναι μία σημαντική παραγωγική δραστηριότητα με την οποία μπορούν να αξιοποιούνται με εξαιρετικά αποτελεσματικό τρόπο οι δυνατότητες της φύσης και να εξασφαλίζει με σχετικά μικρές εισροές ικανοποιητικό εισόδημα στους μελισσοκόμους ακόμη και σε περιοχές που δεν προσφέρονται για άλλες δραστηριότητες. Παράλληλα η μελισσοκομία είναι αποδεδειγμένα πολύ σημαντική για την διατήρηση της περιβαλλοντικής ισορροπίας και ειδικά σε περιοχές με εύθραυστα οικολογικά χαρακτηριστικά.

Ο Νομός έχει περίπου 140 μελισσοκόμους με 10.000 περίπου κυψέλες.

Προβλήματα και εδώ μπορούν να αναφερθούν το υψηλό κόστος καυσίμου μετακίνησης, το κακό αγροτικό οδικό δίκτυο οι Ελληνοποιήσεις φθηνών εισαγομένων προϊόντων κλπ κλπ.

7. Κτηνοτροφία

Ο νομός σε επίπεδο Ηπείρου είναι πρώτος σε παραγωγή αγελαδινού γάλακτος με παραγωγή το 2010, 10.800 τόνους. Παράγει επίσης 15.000 τόνους αιγοπρόβειου γάλακτος το οποίο προέρχεται από 3.550 εκτροφές με ζωικό κεφάλαιο που φθάνει τα 290.000 αιγοπρόβατα.

Προβλήματα:

• Αγορά γενετικού υλικού (ζώντων ζώων) σχεδόν αποκλειστικά από το εξωτερικό.
• Περιορισμένη συνεταιριστική δραστηριότητα των αγελαδοτρόφων, με συνέπεια την αδυναμία αντιμετώπισης προβλημάτων που σχετίζονται με την προμήθεια πρώτων υλών (π.χ. ζωοτροφές), την παραγωγή και την εμπορία των παραγόμενων προϊόντων.
• Λίγες μονάδες στην περιοχή που επεξεργάζονται αγελαδινό γάλα. Μόνο η Δωδώνη και τώρα τελευταία η ¨Όλυμπος¨.
• Η μη επιλεξιμότητα των βοσκοτόπων (δασικές γαίες) λόγω της μη έγκαιρης υποβολής διαχειριστικών σχεδίων με αποτέλεσμα τη μείωση των άμεσων ενισχύσεων, της εξισωτικής και των αγροπεριβαλλοντικών ενισχύσεων.
• Η μη αδειοδότηση των εγκαταστάσεων.

7.1 Χοιροτροφία

Στην Περιφέρεια Ηπείρου υπάρχει παράδοση στην εκτροφή χοίρων από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Σήμερα η Ήπειρος και συγκεκριμένα η περιοχή της Φιλιππιάδος χαρακτηρίζεται ως ένα από τα κυριότερα χοιροτροφικά κέντρα της χώρας.

Συνολικά υπάρχουν περί τις 45 συστηματικές χοιροτροφικές μονάδες όπου εκτρέφουν περίπου 12.000 χοιρομητέρες και παράγουν περίπου 230.000 χοίρους σφαγής συνολικής αξίας περίπου 35.000.000 €.

Προβλήματα παραγωγής χοιροτροφίας:

• Το αυξημένο κόστος παραγωγής χοιρινού κρέατος είναι ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη δραστηριότητα.
• Η παραγωγή χοιρινού κρέατος είναι αγροτική παραγωγική δραστηριότητα που απαιτεί μεγάλο ύψος πάγιων επενδύσεων και κατά επέκταση υψηλό κόστος αποσβέσεων.
• Ο τρόπος διάρθρωσης της εμπορίας του χοιρινού κρέατος στην Ελλάδα είναι τέτοιος που οι παραγωγοί εισπράττουν ελάχιστα από την υπεραξία του παραγόμενου προϊόντος.
• Τέλος, η περιβαλλοντική όχληση που δημιουργεί η ίδρυση και η λειτουργία χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων, οδηγεί πολλές φορές σε έντονες αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών.

7.2 Βοοτροφία Ελευθέρας Βοσκής

Στο Νομό υπάρχουν 226 εκτροφές με 6.200 θηλάζουσες αγελάδες περίπου. Πρόκειται για βοοτροφία εκτατικής ή ημιεκτατικής μορφής, που γίνεται στην ύπαιθρο και σε ελαφριές εγκαταστάσεις, η οποία σε μεγάλο ποσοστό είναι μετακινούμενη προς θερινές βοσκές.

Η διατροφή των ζώων στηρίζεται στη βόσκηση των ημιορεινών λιβαδιών και στην περιστασιακή χορήγηση μικρής ποσότητας δημητριακών καρπών και άχυρου ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο. Η μεγάλη βιοποικιλότητα φυτών και βοτάνων που παρουσιάζουν τα ημιορεινά και ορεινά λιβάδια και η απουσία οποιασδήποτε μορφής μόλυνσης αυτών, έχει σαν αποτέλεσμα την παραγωγή κρέατος με πλούσια γευστικά χαρακτηριστικά και μεγάλη θρεπτική αξία.

Προβλήματα βοοτροφίας:

• Παραγωγή σφάγιου μόσχου με μικρό βάρος που δεν προτιμάται από το εμπόριο, διότι έχει μικρή απόδοση σε κρέας, υψηλό ποσοστό οστών, μικρό ποσοστό τεμαχίων υψηλής αξίας π. χ. φιλέτο και κρέας.
• Τρόπος διάρθρωσης της εμπορίας του παραγόμενου κρέατος που πολλές φορές γίνεται στα όρια της νομιμότητας με απευθείας πώληση από τους παραγωγούς στον τελικό καταναλωτή.
• Πολλές εκμεταλλεύσεις λειτουργούν χωρίς αδειοδότηση και χωρίς βασικές υποδομές όπως υδροδότηση και ηλεκτροδότηση.

8. Αλιεία και υδατοκαλλιέργειες

Από τα σπουδαιότερα αλιευτικά κέντρα της περιφέρειας είναι η πόλη της Πρέβεζας, όπου η αλιεία αποτελεί κατά παράδοση βασική επαγγελματική ασχολία. Συνολικά στην ευρύτερη περιοχή της Πρέβεζας εργάζονται 245 αλιευτικά σκάφη και οι απασχολούμενοι αλιείς είναι περίπου 500.

Τα προϊόντα που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον προέρχονται από την παράκτια αλιεία που διενεργείται στον Αμβρακικό είναι η γαρίδα, η σαρδέλα, η κουτσομούρα, ο κέφαλος, η σουπιά και τα χάβαρα.

Τα είδη που παράγονται κυρίως στις λιμνοθάλασσες (Μάζωμα , τσοπέλι κλπ) είναι τα κεφαλοειδή, οι τσιπούρες (κυρίως εμπλουτισμού), τα χέλια, τα λαβράκια και το αυγοτάραχο. Οι ποσότητες είναι σχετικά μικρές και πωλούνται στην τοπική αγορά.

Υπάρχουν 12 μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας με δυναμικότητα 230 τόνων/έτος που παράγουν τσιπούρα και λαυράκι , το 90% των οποίων εξάγεται κυρίως στην Ιταλία.

Προβλήματα:

• Τα αλιευτικά προϊόντα που προέρχονται από την αλιεία παρουσιάζουν αυξομειώσεις και αστάθεια στην παραγωγή τους πράγμα που μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες στον προγραμματισμό της διάθεσης τους στην αγορά.
• Προϊόντα όπως το αυγοτάραχο, το χέλι των λιμνοθαλασσών, παρουσιάζουν περιορισμένη παραγωγή.
• H παράνομη αλιεία αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τους αλιείς αλλά και για την διατήρηση της ελάχιστης περιβαλλοντικής ισορροπίας.
• Για τις μονάδες θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας παρουσιάζονται τακτικά προβλήματα με χαμηλές τιμές για τα προϊόντα τους (την τσιπούρα και το λαβράκι). Σε ακραίες περιπτώσεις (μεγάλη διάρκεια χαμηλών τιμών σε συνδυασμό με αυξημένα κόστη λειτουργίας και χαμηλή ρευστότητα της αγοράς) επηρεάζεται η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
• Επίσης το χωροταξικό των Ιχθυοκαλλιεργειών πρέπει να αντιμετωπισθεί γενναία με γνώμονα τόσο την προστασία του Θαλασσίου περιβάλλοντος αλλά και τη διατήρηση και βιωσιμότητα των μονάδων.

Κλείνοντας να τονίσουμε ότι προσδοκία όλων των παραγωγικών φορέων είναι η αυριανή Κυβέρνηση του Σύριζα να δώσει στους ανθρώπους του Νομού μας όλους τους Πόρους και τη βεβαιότητα να ανταμείβονται από το αποτέλεσμα του καθημερινού τους μόχθου σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες αλλά να αναδειχθεί και η αειφορική ανάπτυξη αφού χωρίς αυτή κάθε μακροχρόνιος σχεδιασμός είναι αναποτελεσματικός και ατελέσφορος».

ΠΗΓΗ : atpreveza.gr