Διεθνής Συνεργατική Συμμαχία

Μ Ι Χ Α Η Λ Ι Δ Η Σ   Δ Η Μ Η Τ Ρ Ι Ο Σ

ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ 21-6-2012

Διεθνής Συνεργατική Συμμαχία

Στις 20/6/2012 στον φιλόξενο ΕΔΟΕΑΠ (Αθήνα) ο κ. Marc Noel Υπεύθυνος του Ευρωπαϊκού Τμήματος της Διεθνούς Συνεταιριστικής Συμμαχίας (ICA), είχε διερευνητικές συζητήσεις με συνεταιριστές και οργανώσεις συνεταιρισμών για την ανάπτυξη του συνεργατισμού και στην Ελλάδα. Προηγήθηκαν συναντήσεις με ΠΑΣΕΓΕΣ και ΥπουργείοΟικονομικών.

Το Ευρωπαϊκό τμήμα της Διεθνούς Συνεργατικής Συμμαχίας (International Cooperative Alliance-ICA) έχει 90 μέλη-οργανισμούς, από 34 κράτη, αλλά ΚΑΝΕΝΑ από την ΕΛΛΑΔΑ. Έτσι το γραφείο Ανάπτυξης Συνεργατισμού του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ICA αναζητεί προσβάσεις και τυχόν ενδιαφέρον για να αναπτυχθεί και στην Ελλάδα ο συνεργατισμός, που από ότι φαίνεται είναι το ισχυρότερο αντίδοτο της κοινωνίας σε περιόδους κρίσης.

Φέτος, το 2012, έχει χαρακτηρισθεί από τον ΟΗΕ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΤΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΥ, και η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή κρίση.

Στην ανοικτή διερευνητική ενημερωτική συζήτηση προσήλθαν ο κ. Βασίλης Τακτικός (Πανελλήνιο ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, Αθήνα, Καλάβρυτα), ο κ. Δημήτρης Μιχαηλίδης (ΠΡΩΣΚΑΛΟ, ΠΕΝΑ, Θεσσαλονίκη), ο κ. Λεωνίδας Καρίγιαννης (Ελληνική Διατροφή, Αθήνα), ο κ. Μανώλης Κιουτσούκης (Φιλαδελφία, Κομοτηνή), η κα Ελένη Σπανοπούλου (ΕΔΟΕΑΠ, Αθήνα), ο κ. Δημήτριος Λίβας (Αθήνα), ο κ Νικόλαος Βαγδούτης (Βόλος), η κα Εβελίνα Καλλιγιάννη (Αθήνα), ο κ. Δημήτρης Κιτσικόπουλος (Φθιώτιδα) και ο κ. Λουκάς Μπρέχας (Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Περιφερειακής Ανάπτυξης-Δίκτυο Κ.Α.Π.Α, Ιωάννινα) και άλλοι.

«Η γνώση και η ενότητα είναι δύναμη, η δύναμη που καθοδηγείται από τη γνώση είναι ευτυχία, ευτυχία είναι ο τελικός σκοπός της δημιουργίας». Οι πρωτεργάτες της ίδρυσης της πρώτης στον κόσμο συνεργατικής στο Rochdale (Αγγλία) το 1844 ενστερνίστηκαν τη πιο πάνω ρήση και έθεσαν την εκπαίδευση στις βασικές προτεραιότητες τους. Η προτεραιότητα τους αυτή εκφράστηκε έμπρακτα και συμπεριλήφθηκε μεταξύ των επτά Συνεργατικών Αρχών που διατύπωσαν, για να διαδοθεί και να εφαρμοστεί στη συνέχεια σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου.

Οι πρώτοι συνεργατιστές πίστευαν ότι η μόρφωση θα βοηθούσε τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τη νέα γενιά να κατανοήσουν καλύτερα τη συνεργατική φιλοσοφία και να αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα που προέκυπταν από την εφαρμογή της. Γι αυτό το λόγο μερίμνησαν και δημιούργησαν τις αναγκαίες υποδομές στις οποίες τα μέλη τους και η τοπική νεολαία είχαν την ευκαιρία να μορφωθούν και να αναπτύξουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες.

Φαίνεται ότι στην Ελλάδα καταργήθηκε από την ΠΑΣΕΓΕΣ η μόνη Σχολή Συνεταιριστικών Στελεχών, που λειτουργούσε (εγώ την θυμάμαι στην οδό Καλαποθάκη, κοντά στο λιμάνι, την δεκαετία 1980). Επίσης αδρανοποίησε η ΠΑΣΕΓΕΣ την τεράστια επένδυση που έγινε με τα χρήματα όλων των φορολογουμένων (Ελλήνων και Ευρωπαίων) μέσω ΜΟΠ και μετά με τα «πακέτα Ντελλόρ» για να γίνουν οι εγκαταστάσεις της Συνεταιριστικής Σχολής της ΠΑΣΕΓΕΣ στην Θέρμη. Σήμερα τα κτίρια νοικιάζονται στο Διεθνές Πανεπιστήμιο, αφού έγιναν ανεπιτυχείς προσπάθειες να γίνουν χώροι δεξιώσεων και τελετών.

Σήμερα δεν αναπτύσσεται πουθενά στην Ελλάδα δραστηριότητα σύμφωνα με την 5^η Συνεταιριστική Αρχή, την ανάγκη για εκπαίδευση όλων των μελών των συνεταιρισμών και βέβαια και των στελεχών των συνεταιρισμών. Αυτές επομένως οι δομές που υπάρχουν και από κάποιους ονομάζονται συνεταιρισμοί, δεν είναι συνεταιρισμοί, αφού δεν τηρούν τις αρχές του Συνεργατισμού-συνεταιρισμού. Και αν πρέπει από κάπου να αρχίσουμε ΞΑΝΑ στην Ελλάδα, αυτό θα πρέπει να γίνει από την εκπαίδευση των μελλοντικών συνεταιριστών και πιθανών συνεταιριστών.

“Συνεταιρισμός” είναι μια αυτόνομη Οργάνωση προσώπων τα οποία συνδέονται εθελοντικά με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες και επιδιώξεις τους μέσω μιας συμμετοχικής και δημοκρατικά ελεγχόμενης επιχείρησης.

Οι ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ (VALUES) πάνω στις οποίες βασίζονται οι συνεταιρισμοί είναι: αυτοβοήθειας, αυτοευθύνης, δημοκρατίας,ισότητας, δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Σύμφωνα με τη συνεταιριστική παράδοση, τα μέλη των συνεταιριστικών επιχειρήσεων πιστεύουν στις ηθικές αξίες: εντιμότητας, ειλικρίνειας, κοινωνικής ευθύνης και μέριμνας για τους άλλους.

Οι ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (PRINCIPLES) είναι: 1. Εθελοντική και ανοικτή συμμετοχή, 2. Δημοκρατικός έλεγχος των μελών, 3. Οικονομική συμμετοχή των μελών, 4. Αυτονομία και ανεξαρτησία, 5. Εκπαίδευση, κατάρτιση και πληροφόρηση, 6. Συνεργασία μεταξύ συνεταιριστικών εταιρειών & 7. Κοινοτικό ενδιαφέρον.

Επισημάνθηκε ότι κανείς ελληνικός οργανισμός δεν είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ICA, παρά τα εκατομμύρια του ΕΛΓΑ προς ΠΑΣΕΓΕΣ και ΓΕΣΑΣΕ (μόνο στις 27/4/2012 δόθηκαν αρκετές χιλιάδες Ευρώ, μερικά από τα οποία θα μπορούσαν να καλύψουν την συμμετοχή της Ελλάδας, αλλά τότε θα ήμασταν υποχρεωμένοι να τηρούμε τις βασικές συνεταιριστικές αρχές). Επίσης δεν εντοπίζεται εύκολα κάποιας μορφής εκπαιδευτική δραστηριότητα από ΠΑΣΕΓΕΣ και ΓΕΣΑΣΕ, ούτε καν παρουσιάσεις, ή ομιλίες, ή ημερίδες, ή σεμινάρια, ή συνέδρια, ή κάτι τέλος πάντων. Ούτε και φέτος που όλοι στρέφουν τα μάτια στο Διεθνές Έτος Συνεργατισμού.

Ο κ. Marc Noel έδωσε πολλά στοιχεία και αναφέρθηκε και σε καλές πρακτικές από τα διάφορα κράτη-μέλη του ICA, όπως:

Στην Ευρώπη είναι συνεταιρισμένα 123.000.000 πολίτες (δεν περιλαμβάνονται Έλληνες), που προσφέρουν 5.400.000 θέσεις εργασίας, μέσω 160.000 συνεταιρισμών (δεν περιλαμβάνονται οι 6.000 περίπου σφραγίδες συνεταιρισμών της Ελλάδος). Το ICA καλύπτει το 75% των συνεταιρισμένων συμπολιτών μας.

Οι συνήθεις τομείς δραστηριότητας των συνεταιρισμών είναι: Τραπεζικός, Αγροτικός, Καταναλωτικός, Βιομηχανικός-Υπηρεσιών και Οικιστικός, ενώ οι νέοι ανερχόμενοι τομείς συνεργατισμού είναι: Ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Σκανδιναβία) Εκπαίδευσης (Αγγλία, Γαλλία), Υπηρεσιών υγείας (Βόρεια Ιταλία) και Τουρισμού-Πολιτισμού.

Στην Ιρλανδία και Κύπρο είναι συνεταιρισμένοι το περισσότερο από το 75% των πολιτών, στην Φιλανδία το 70%. Μεταξύ 25-50% είναι στην Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Πολωνία και Σουηδία. Δυστυχώς στην Ελλάδα φαίνεται ότι είναι συνεταιρισμένοι λιγότεροι από το 10% (χωρίς βέβαια επίσημα στοιχεία αφού η Ελλάδα δεν μετέχει).

Η CUMA (Γαλλία) είναι μια επιτυχημένη συνεργατική πρακτική, στην οποία μετέχουν 13.400 συνεταιρισμοί (σχεδόν το 50% των αγροτών της Γαλλίας), από μικρές αγροτικές οικογένειες και φάρμες, που μειώνουν τους κινδύνους και κρατούν δυναμική την ύπαιθρο, μοιραζόμενοι μηχανήματα, επενδύσεις και τεχνογνωσία.

Για την προώθηση του συνεργατισμού οργανώνονται «εβδομάδα Συνεργατισμού» σε κάποια κράτη και άλλού επιβράβευση μαθητών 11-14 σε θέματα συνεργατισμού. Πριν λίγες μέρες στην Βουλγαρία σε συνεργασία με το ICA οργανώθηκε εβδομάδα συνεργατισμού. Στο Βέλγιο υπάρχει Πανεπιστημιακή Σχολή για τον Συνεργατισμό

Μερικοί πολύ γνωστοί πετυχημένοι συνεταιρισμοί είναι η Arla Foods (Δανία), η Campina (Ολλανδία) η AGRAVIS Raiffeisen AG (Γερμανία), Rabobank (Οικονομικά-Ολλανδία), R+V Versicherung AG (Οικονομικά-Γερμανία), The Cooperative Group (Πωλήσεις-Αγγλία), Coop Swiss&Migros (Πωλήσεις-Ελβετία), Mondragon Corporation (Βιομηχανία-Ισπανία).

Το ICA διέθεσε στο Δίκτυο ΚΑΠΑ (Εθελοντική Οργάνωση της Κοινωνίας των Πολιτών, μέλος του Πανελλήνιου ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ), τα εγχειρίδια συνεταιριστικής εκπαίδευσης του, που μπορούν να μεταφρασθούν, να προσαρμοσθούν και να ξεκινήσει από εθελοντές και από κάθε διαθέσιμη δυνατότητα (ΤΟΠΕΚΟ, ΤΟΠΣΑ κλπ, όπως είπε ο κ. Β. Τακτικός) ενημέρωση-εκπαίδευση για τον συνεργατισμό, και για τις δυνατότητες του ΥΓΙΟΥΣ συνεργατισμού στην αντιμετώπιση κοινωνικών κρίσεων.

Η Ανθεκτικότητα του Συνεταιριστικού Επιχειρηματικού Μοντέλου σε Περιόδους Κρίσης είναι η έκθεση του Διεθνούς Γραφείο Εργασίας (I.L.O), που έχει μεταφρασθεί και είναι διαθέσιμη σε όλους από το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Περιφερειακής Ανάπτυξης-Δίκτυο ΚΑΠΑ www.diktio-kapa.dos.gr/.

Τον Σεπ 2012 θα γίνει Συνέδριο για τον Συνεργατισμό σε συνεργασία με το ICA και ο κ. Λ. Μπρέχας (ΚΑΠΑ), δεσμεύτηκε ότι εφόσον υπάρξουν οι προϋποθέσεις (προσφορών και εθελοντισμού) θα μπορούσε αμέσως μετά να οργανωθεί μια σοβαρή συζήτηση για την ανάπτυξη του ΥΓΙΟΥΣ συνεργατισμού στην Ελλάδα με εισηγητές & παραδείγματα και από άλλες χώρες.

Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382