Ποιά είναι τα προϊόντα του Ελαιόκαρπου και ποιές ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ είναι τελικά κατάλληλες για φάγωμα;

Ποιά είναι τα προϊόντα του Ελαιόκαρπου και ποιές ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ είναι τελικά κατάλληλες για φάγωμα; 

Μα τόσες διαφορετικές ετικέτες; Είναι αναγκαίες; Μπερδευόμαστε αφόρητα κάθε φορά που πρέπει να διαλέξουμε ένα μπουκάλι λάδι από το ράφι του σούπερ μάρκετ· αναφέρομαι βέβαια στη στιγμή που έχει πλέον αδειάσει ο «τενεκές» τον οποίο μας στείλανε από το χωριό ή που επιτέλους φτιάξαμε φέτος από τις δικές μας ελιές, τις οποίες εν όψη της οικονομικής κρίσης, αποφασίσαμε να περιποιηθούμε και αξιοποιήσουμε μετά από χρόνια.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κάνουμε τα πράγματα λίγο πιο ξεκάθαρα, τουλάχιστον όσον αφορά στα τυποποιημένα ελαιόλαδα και δη τα 4 ελαιόλαδα που επιτρέπεται να διακινούνται και να πωλούνται ενδοκοινοτικά ως βρώσιμα.
Από την ελιά, δηλαδή τον λεγόμενο ελαιοκαρπό, διακρίνουμε δυο προϊόντα. Το Παρθένο ελαιόλαδο και τον ελαιοπυρήνα, δηλαδή το υπόλειμμα της ελιάς (κουκούτσι και μέρος της φλούδας).
Ως Παρθένο Ελαιόλαδο ορίζεται ο χυμός που βγαίνει ακατέργαστος από το ελαιοτριβείο (μόνο φυσικές και μηχανικές επεξεργασίες και όχι αλλοίωση του ελαίου). Από αυτόν τον χυμό, διακρίνουμε 2 κατηγορίες. α)Το βρώσιμο παρθένο ελαιόλαδο που είναι αυτό που κυρίως μας ενδιαφέρει, αλλά και β) το Μη βρώσιμο ως έχει, που είναι μια δεύτερη μεγάλη κατηγορία.
Από την πρώτη και πιο σημαντική κατηγορία, δηλαδή τα βρώσιμα ελαιόλαδα, λαμβάνουμε τις εξής κατηγορίες: 1)ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ή ΈΞΤΡΑ ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ, 2)ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ και 3)Κοινό Παρθένο Ελαιόλαδο.
Οι 3 παραπάνω κατηγορίες είναι βρώσιμες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και το Κοινό Παρθένο δεν είναι βρώσιμο για την Ελλάδα και δεν το συναντάμε στο λιανεμπόριο.
Από την δεύτερη κατηγορία των Μη βρώσιμων ως έχει, λαμβάνουμε α)την κατηγορία του ελαιολάδου που δεν είναι κατάλληλο για βρώση και συνήθως πάει για σαπούνι ή ζωοτροφές, αλλά και β)μια σημαντική κατηγορία που ονομάζεται Μειονεκτικό ή γνωστό επίσης και ως Λαμπάντε ή βιομηχανικό.
Έχει πολύ ενδιαφέρον γιατί αν και «μειονεκτικό» όπως λέγεται λόγω της όχι τόσο άριστης ποιότητάς του, ανήκει αρχικά στα Παρθένα Ελαιόλαδα που αναφέραμε από ακατέργαστο χυμό. Στη συνέχεια όμως με κατάλληλες επεξεργασίες στις ραφιναρίες (εξουδετέρωση, αποχρωματισμός, απόσμηση) γίνεται Εξευγενισμένο ή ραφινέ. Έπειτα του προστίθεται μερικώς Έξτρα ή Παρθένου Ελαιόλαδο και έτσι μας δίνει το λεγόμενο ΑΠΟΤΕΛΟΥΜΕΝΟ απο Εξευγενισμένα Ελαιόλαδα ή Παρθένα Ελαιόλαδα, το οποίο είναι επίσης βρώσιμο και συναντάται ευρέως στη λιανική. Μπορεί φυσικά ο οποιοσδήποτε να αντιληφθεί ότι τα συγκεκριμένα λάδια έχουν ευχάριστη γεύση και οσμή όμως είναι σαφώς πιο υποβαθμισμένα ελαιόλαδα από τα προαναφερόμενα βρώσιμα Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο που είναι η πιο φυσική κατηγορία ελαιολάδου με άριστη γεύση και το Παρθένο Ελαιόλαδο με επίσης πολύ καλή γεύση.
Τέλος, από τον Ελαιοπυρήνα που αναφέρθηκε στην αρχή, λαμβάνουμε α)το λεγόμενο ξηρό υπόλειμμα που χρησιμοποιείται για καύσιμα, είτε ζωοτροφές και β)το ακατέργαστο Πυρηνέλαιο. Αυτό αρχικά όντας bruto, περνάει επίσης από πολλαπλές διαδικασίες ραφιναρίσματος και μας δίνει το λεγόμενο Εξευγενισμένο Πυρηνέλαιο. Όταν αυτό αναμιγνύεται μερικώς με Έξτρα Παρθένο ή Παρθένο Ελαιόλαδο, προκύπτει η γνωστή κατηγορία ΠΥΡΗΝΕΛΑΙΟΥ η οποία είναι επίσης βρώσιμη με απαλή και ήπια γεύση και το βρίσκουμε συχνά στα ράφια των σούπερ μάρκετ ως αρκετά οικονομική λύση ελαιολάδου.
Χρύσα Γιατρά, οινολόγος-οινοχόος MSc O.I.V. Paris

ΠΗΓΗ : Wine.gr